Tümleçler, cümlede fiilin anlamını tamamlamak, nesne, tümleç türüne bağlı olarak yer bildirmek veya zaman belirtmek gibi işlevlere sahip kelimelerdir. Türkçe dilbilgisinde önemli bir yere sahip olan tümleçler, cümle yapısının olmazsa olmaz unsurlarıdır.
Türkçe dilbilgisinde tümleçler nelerdir? Tümleçler, cümlede fiilin etrafında yer alan ve onun anlamını tamamlayan kelimelerdir. Türkçede beş farklı türde tümleç bulunur. İsim tümleci, cümlenin öznesi veya nesnesi olan isimleri belirtir. Zarf tümleci, fiilin zamanı, yerini, nedenini veya nasıl yapıldığını gösterir. Edat tümleci, bir kelimenin başka bir kelimeyle ilişkisini belirtir. Sıfat tümleci, bir ismi niteler veya tanımlar. Bağlaç tümleci ise cümleleri birbirine bağlar. Türkçe dilbilgisinde tümleçler, cümlenin yapısını zenginleştirir ve anlamını derinleştirir. Tümleçler, Türkçe cümlelerde önemli bir rol oynar ve doğru kullanıldığında metnin anlaşılmasını kolaylaştırır.
| Tümleçler, cümlede fiilin veya ismin yanına gelerek onlara anlam katarlar. |
| Bağlaç tümleci, cümledeki iki cümleciği birbirine bağlar. |
| Yer tümleci, fiilin nerede gerçekleştiğini belirtir. |
| Zaman tümleci, fiilin ne zaman gerçekleştiğini gösterir. |
| Nesne tümleci, fiilin doğrudan etkilediği öğedir. |
- Ayrılma tümleci, bir isimden ayrılan ek veya kelime grubudur.
- Yön tümleci, fiilin hareket yönünü belirtir.
- Özne tümleci, ismin veya zamirin üzerine geldiği ögedir.
- Soru tümleci, soru cümlesinde cevap bekleyen öğedir.
- Eylem tümleci, fiilin nasıl gerçekleştirildiğini gösterir.
İçindekiler
Tümleçler nedir?
Tümleçler, cümlede fiilin etkisini tamamlamak veya cümlenin anlamını belirlemek için kullanılan kelimeler veya kelime gruplarıdır. Türkçe dilbilgisinde tümleçler, zaman, yer, yönelme, neden-sonuç gibi farklı işlevlere sahip olabilir. Örneğin, “Ahmet parkta oynuyor” cümlesinde “parkta” sözcüğü yer tümleci olarak kullanılmıştır.
Türkiye Türkçesinde kaç çeşit tümleç bulunur?
Türkiye Türkçesinde beş çeşit tümleç bulunur. Bunlar; zaman tümleci, yer tümleci, yön tümleci, neden-sonuç tümleci ve ölçü-tartı tümlecir. Her bir tümlec, cümlenin anlamını belirli bir şekilde tamamlar ve farklı işlevlere sahiptir.
Zaman tümlecine örnekler nelerdir?
Zaman tümlecine örnek olarak; “Sabahleyin spor yapıyorum”, “Gece yarısı film izledik” gibi cümleler verilebilir. Zaman tümlecinde genellikle zaman zarfları veya zaman bildiren kelimeler kullanılır ve cümlenin ne zaman gerçekleştiğini belirtir.
Yer tümlecine örnekler nelerdir?
Yer tümlecine örnek olarak; “Okulda ders çalışıyorum”, “Evde dinleniyorum” gibi cümleler verilebilir. Yer tümlecinde genellikle yer zarfları veya yer bildiren kelimeler kullanılır ve cümlenin nerede gerçekleştiğini belirtir.
Yön tümlecine örnekler nelerdir?
Yön tümlecine örnek olarak; “Ankara’ya gidiyorum”, “Eve doğru yürüyoruz” gibi cümleler verilebilir. Yön tümlecinde genellikle yönelme zarfları veya yönelme bildiren kelimeler kullanılır ve cümlenin nereye doğru hareket edildiğini belirtir.
Neden-sonuç tümlecine örnekler nelerdir?
Neden-sonuç tümlecine örnek olarak; “Yağmur yağdığı için ıslanmışım”, “Hava sıcak olduğu için serinlemek istedik” gibi cümleler verilebilir. Neden-sonuç tümlecinde bir olayın nedenini veya sonucunu belirten kelimeler veya kelime grupları kullanılır.
Ölçü-tartı tümlecine örnekler nelerdir?
Ölçü-tartı tümlecine örnek olarak; “Bir kilo elma aldım”, “İki saat boyunca çalıştım” gibi cümleler verilebilir. Ölçü-tartı tümlecinde bir nesnenin miktarını veya bir eylemin süresini belirten kelimeler veya kelime grupları kullanılır.